Урок двадцать шестой
Сауда орталығы. Торговый центр.
Сөздік
Сауда орталығы — торговый центр тон — шуба
Өлшем — размер көйлек — платье
Баға — цена, стоимость жейде — рубашка
Қандай? — какой? какая? етік — сапоги
Киім-кешек — одежда шалбар — брюки
Сырт киім — верхняя одежда сақина — кольцо
Бас киім — головной убор сырға — серьги
Аяқ киім — обувь
Ерлер киімі — мужская одежда
Балалар киімі — детская одежда
Зергерлік бұйымдар — ювелирные изделия
1. Оқыңыз (читайте). Қайталаңыз (повторяйте)
Сұхбаттасу
— Сәлеметсіз бе! Не қарайсыз? (- Здравствуйте! Что вы ищете?)
— Сәлеметсіз бе! Менің көйлек (етік, тон) сатып алғым келеді
— (-Здравствуйте! Я хочу купить платье (сапоги, шубу).
— Маған мына көйлекті (етікті, тонды) көрсетіп жіберіңізші? (Покажите мне, пожалуйста, это платье (сапоги, шубу).
— Сізге көйлектің қай өлшемі керек еді? (- Какого размера платье вам нужно?)
— Маған қырық алтыншы (46) өлшемі керек. Бар ма? (- Мне нужен сорок шестой размер. Есть у вас?)
— Иә. Мінекей, киіп көріңіз. (- Да. Вот, возьмите, примерьте.)
— Жарайды. Бағасы қанша тұрады? (- Хорошо. Сколько стоит?)
— Он бес мың теңге. (- Пятнадцать тысяч тенге.)
— Бағасын түсірмейсіз бе? (- Не уступите?)
— Түсіремін, алыңыз. Арзанға беремін. (- Уступлю. Берите. Подешевле отдам.)
— Жарайды. Ақшасын алыңыз. (- Хорошо. Возьмите деньги.)
— Игілігіңізге киіңіз. (- Носите на здоровье.)
Грамматика
Келер шақ. Будущее время
Келер шақ (будущее время) показывает, что действие будет происходить после момента речи. Келер шақтың түрлері (формы будущего времени):
1. Болжалды келер шақ (будущее предположительное время) образуется при помощи суффиксов -ар/-ер/-р и имеет оттенок значения «возможно», «может быть». Мен демал-ар-мын (Может быть, я отдохну). Біз демал-ар-мыз (Возможно, мы отдохнем).
2. Мақсатты келер шақ (неопределенное будущее время) образуется при помощи суффиксов -мақ/-мек, -бақ/-бек, -пақ/-пек и имеет оттенок значения намерения. Мен қала-мақ-пын (Я желаю). Біз қала-мақ-пыз ( Мы желаем).
3. Ауыспалы келер шақ (переходное будущее время) образуется при помощи суффиксов -а/-е/-й
Телефон шал-а-мын (Я позвоню).
Телефон шал-а-мыз (Мы позвоним).
Отрицательная форма образуется при помощи суффикса -ма/-ме, -па/-пе, -ба/-бе, -с и слова емес
Мен телефон шал+ма+й+мын (Я не позвоню).
Мен кел+ме+й+мін (Я не приеду/ не приду).
Мен демал+ма+с+пын/ демал+ар емес+пін (возможно, я не отдохну).
Жазылым
1-тапсырма Төмендегі сөздерді жіктеңіз (Проспрягайте слова)
Бармақ, көрер, жазар
Үлгі
Мен демалармын Біз демалармыз
(может быть, я отдохну) (возможно, отдохнем)
Сен демаларсың Сендер демаларсыңдар
Сіз демаларсыз Сіздер демаларсыздар
Ол демалар Олар демалар
2-тапсырма. Сөйлемге қажет сөзді тауып жазыңыз
3-тапсырма Диалогты жалғастырыңыз
— Сәлеметсіз бе! Келіңіз, не қарайсыз?
— Сәлеметсіз бе! Маған көйлек керек еді?
— Сіз қандай көйлек таңдайсыз? Жұмысқа ма, мейрамханаға киетін бе?
—
—
—
Есіңізде сақтаңыз! (Запомните!)
Мәдениеттің негізі — білім. Білімге тіл арқылы жетеді. Білімді жұрттың тілі бай болады.
А.Байтұрсынұлы
